Jakiś czas temu naszła mnie myśl, że może i sam bym coś napisał. Korzystając z żargonu piłkarskiego dodam, że myśl przyszła, naszła, zeszła i weszła. Czyli coś wymyśliłem, potem opisałem to co mnie interesowało najbardziej, Timi zredagował i zaaprobował i wyszedł z tego ten artykuł o tutaj. Jednak po napisaniu tego pierwszego artykułu uznałem, że może warto cofnąć się jeszcze bardziej. A dodatkowo pojawił się Nowy Rok i można było sobie dać postanowienia noworoczne. Jedno z moich to pisać więcej… Po tym dziwacznym wstępie przejdę jednak na poważnie do tego co chce tutaj stworzyć. Postanowiłem napisać cykl, który z założenia ma być swoistym kursem przeszkalającym z podstaw tego o co w NBA chodzi…

…gdy nie rozmawiamy o punktach, zbiórkach, flopach, nienawiści do Lolków czy skandalicznym sędziowaniu. Cykl ten dla wielu może być oczywistą oczywistością (oby) ale dla części (w tym mnie) coś z tego może się przydać i do tych osób jest on kierowany. Dodatkowo w nowym CBA[i] zmieniło się kilka często nawet nie drobiazgów więc tworzenie tego cyklu da i mi możliwość uporządkowania sobie wielu spraw we własnej wiedzy (Pod artykułem zrobiłem też przypisy, które pozwalają na przypomnienia wszelakich skrótów, które będę używał więc o CBA czy też NBPA – Unii Zawodników[ii] też tam słówko można znaleźć). Wszystko co napiszę opiera się na tym co znajduje się w CBA obowiązującym od 1.07.2017. Cykl ten nie będzie jednak pełnym tłumaczeniem CBA czy różnych opracowań o CBA, a raczej tym co uznałem za konieczne lub ciekawe dla danego zagadnienia.

Jako, że jak napisałem mam nadzieję, że uda mi się stworzyć cykl to pozwolę sobie go podzielić na części według własnego uznania. Część pierwsza w moim zamyśle to spojrzenie na sumaryczne pensje zawodników danej drużyny z perspektywy tej drużyny właśnie. W kolejnych częściach będę chciał opisać rodzaje kontraktów zawodników, formy dotyczące ich zatrudniania (część 2), potem zapewne wymiany i inne transakcje między drużynami (część 3) i to wszystko co uda się sensownie opracować lub co sami podpowiecie, że warto opisać!

Podstawy podstaw – cz. 1 Salary Cap, SalaryFloor, Luxury Tax, Apron itp.

W NBA (jak wszędzie) i tak prawie wszystko toczy się wokół pieniędzy. Ale tutaj to jest ujęte w tak piękne ramy i zasady, które nie tylko to wszystko porządkują, ale przede wszystkim dają możliwość tworzenia tak wymyślnych konstrukcji kontraktowo-transferowo-płacowych, że to wszystko można nazwać wręcz sztuką (jest już z tego co kojarzę też dziedziną nauki na którymś z amerykańskich uniwersytetów). Ja przynajmniej tak to odbieram. Ale żeby o tym rozmawiać to trzeba znać podstawy, więc do tego przejdźmy.

Salary Cap

Fundamentem wszystkiego (moim zdaniem) jest Salary Cap i od tego zacznę. Salary Cap (SC) obowiązywało już od 1946 roku, ale w formie zbliżonej do obecnej pierwszy raz zastosowano je w 1984 roku. Najprościej ujmując SC to maksymalna kwota w dolarach (ustalana przez Ligę na każdy sezon) jaką zespoły mogą płacić na pensje swoich zawodników. SC w NBA jest progiem miękkim (tzw. Soft Cap) co znaczy, że kwota ta nie jest nieprzekraczalną wartością (da się ją przekroczyć) a jest jedynie punktem odniesienia po przekroczeniu którego obowiązują inne reguły (między innymi zatrudniania lub pozyskiwania zawodników w wymianach). Najważniejszym utrudnieniem związanym z przekroczeniem progu Salary Cap jest brak możliwości zatrudniania zawodników z FA[iii]. Po przekroczeniu tego progu podpisywanie zawodników za więcej niż minimum jest możliwe tylko pod pewnymi warunkami o czym przeczytacie jeszcze w tym artykule. Soft Cap zastosowano przede wszystkim dlatego, żeby umożliwić drużynom przedłużanie kontraktów własnych zawodników, a przy okazji też dlatego, żeby dało się zrobić z tego przepiękne kombinacje dla Generalnych Menadżerów i właścicieli drużyn.

Salary Cap zastosowano po to żeby teoretycznie zapewnić równe szanse na zwycięstwo wszystkim zespołom w NBA, a nie tylko tym z bogatszym właścicielem lub z większego miasta. SC ma też drugi istotny cel powstania – ma zapewnić, że liga będzie zarabiała (a co za tym idzie się rozwijała) czyli jest liczone w taki sposób aby zbilansować wpływy ligi z wydatkami ponoszonymi między innymi na pensje zawodników. Wysokość progu SC obliczana jest w oparciu o wysokość zakładanych wpływów (BRI[iv] – Basketball Related Income). SC wyliczana jest wstępnie na podstawie zakładanych wpływów telewizyjnych i BRI z poprzedniego sezonu powiększonego o 4,5% ale może być też wynegocjowana między Ligą a NBPA. Ogłoszenie wysokości SC ma miejsce zawsze 1 lipca na starcie corocznego moratorium. Dokładne zasady wyliczania SC i tego ile BRI powinno przypadać dla właścicieli klubów a ile dla zawodników reguluje kolejny szereg zależności, których pozwolę sobie nie opisywać tutaj (odsyłam jednak zainteresowanych do poczytania na temat systemu escrow). Dla przypomnienia podam jednak, że SC na sezon 2017-18 to 99,09 mln $ (i moja mała dygresja dotycząca C’s: gdyby było o 2 mln większe pewnie ciągle Bradley byłby naszym zawodnikiem, ale to zupełnie nie istotne dla tego cyklu)

Salary Cap pomimo, że ma służyć wyrównywaniu pensji pomiędzy drużynami nie gwarantuje tego w stu procentach. Dla przykładu sezon temu SC wynosiło 94,14 mln $, a drużyny płaciły wynagrodzenia w przedziale od 80,5 mln $ do 127,5 mln $ (plus podatek od luksusu o czym poniżej). Same pensje oczywiście nie gwarantują też sukcesów. Dla poprzedniego sezonu (ostatniego sezonu poprzedniego CBA) wyliczono, że wskaźnik zależności wyników od wysokości wynagrodzeń wyniósł 0,35 (w skali -1 do 1, gdzie 1 oznacza bardzo dużą zależność a -1 brak zależności) co jest wynikiem mniejszym niż wartość 0,53 uzyskanym dla sezonu 2010-11 (czyli ostatniego sezonu obowiązywania poprzedniego CBA). Czyli wynika z tego to, że płacenie więcej ma sens, ale niczego nie gwarantuje.

Obliczanie całkowitych wydatków danej drużyny (total team salaries)

W ocenienia ewentualnego przekroczenia progu SC ważne jest to, aby wiedzieć jak liczyć sumaryczne wynagrodzenia dla danej drużyny. W tym celu należy uwzględnić:

wynagrodzenia wszystkich zawodników aktywnych i nieaktywnych wliczając w to prawdopodobne premie,
pełne (za pełny sezon) wynagrodzenie zawodników pozyskanych podczas ewentualnych wymian w trakcie sezonu,
wynagrodzenia wypłacone lub do wypłaty dla zwolnionych graczy, odejmując ewentualne Stretch provision (o tym w kolejnej części),
wynagrodzenia płacone zawodnikom którzy już zakończyli kariery, pomimo obowiązującego kontraktu,
Cap Holds dla obecnych zawodników drużyny, których kontrakty mogą zostać przedłużone obliczane jako określony procent poprzedniego wynagrodzenia.Cap holds liczone są dla każdego zawodnika do którego praw nie zrzekła się dana drużyna,
Cap holds z tutułu wynagrodzenia oferowanego w ramach kontraktu wstępnego (tzw. offersheets),
wynagrodzenie dla graczy wybranych w pierwszej rundzie draftu – według ustalonej skali liczone jako 120% wartości wskazanej dla danego numeru wyboru w drafcie. Ta kwota jest wliczana do wynagrodzeń drużyny natychmiast w momencie wyboru gracza w drafcie – nie w momencie podpisania z nim kontraktu. Nie jest natomiast jego wartością transferową,
opłata tzw. incomplete roster charge w przypadku kiedy drużyna ma mniej niż 12 graczy (wliczając: zawodników pod kontraktem, wolnych agentów uwzględnionych w pensjach drużyny, zawodników, którym przedstawiono tzw. offersheet, zawodników wybranych w pierwszej rundzie draftu). Wysokość tej opłaty to minimalne wynagrodzenie zawodnika bez doświadczenia w lidze. Ta opłata doliczana jest wirtualnie i tylko przed rozpoczęciem sezonu ponieważ przed przystąpieniem do sezonu drużyny muszą skompletować skład,
łączna kwota wszystkich wyjątków takich jak: Mid-Level Exception, Bi-Annual Exception, wyjątków kontuzjowanych graczy i wyjątków graczy wytransferowanych dostępna dla drużyny jeżeli znajduje się ona poniżej progu Salary Cap. Drużyna może zrezygnować z tych wyjątków – w takim przypadku nie są one wliczane do Salary Cap,
wynagrodzenia za wypełnione kontrakty (jak np. kontrakty 10-dniowe).

Natomiast obliczając całkowite wynagrodzenia nie wlicza się następujących elementów:

Jeżeli drużyna dokona wymiany w trakcie sezonu wtedy całe wynagrodzenie graczy pozyskanych jest wliczane do wynagrodzeń drużyny, zaś całe wynagrodzenie za sezon graczy którzy odeszli jest usuwane z wynagrodzeń drużyny.
Wynagrodzenie zawodników z tzw. kontuzjami kończącymi karierę.
Wynagrodzenia za kontrakty typu „two-way” (w kolejnym odcinku).
Wynagrodzenie dla zawodnika wybranego w pierwszej rundzie draftu, gdy ten podpisze kontrakt z drużyną spoza NBA lub gdy i zawodnik i klub podpiszą porozumienie o tym, że w danym sezonie nie podpiszą kontraktu na grę w NBA.
Pensje z tytułu kontraktów na obozy przedsezonowe.
I kilka innych mało realnych przypadków o których pozwolę sobie nie pisać.

I jako, że kibicujemy zielonym przedstawię poniżej dwie tabele z wyliczonymi wartościami dla C’s w tym i przyszłym sezonie:

Jak widać te wyliczenia wyglądają zupełnie inaczej dla tego i dla przyszłego sezonu, a to dlatego, że z kontraktów niegwarantowanych, cap holds itp. można zrezygnować przed startem sezonu i w tym (2017-18) też już to miało miejsce.

O kontraktach niegwarantowanych, QO i innych takich opowiem jak będę omawiał typy kontraktów zawodników czyli w kolejnym odcinku.

Salary Floor

Skoro jest ograniczenie od góry to logiczne jest też ograniczenie pensji zespołu od dołu. Z ligi, jak wiadomo, nie można spaść więc właściciele mogliby wpaść na pomysł, że zatrudnienie tanich zawodników mogłoby dać niskie koszty, a ciągle mieliby zapewnione niemałe dochody wynikające z wpływów ligi (kibice pewnie i tak by przyszli oglądać spotkania przeciwko np.Golden State Warriors czy przede wszystkim Boston Celtics:)). Takie podejście gwarantowałoby zyski właścicielom, ale straty dla ligi jako produktu. Dlatego wprowadzono też próg minimalnego wynagrodzenia drużyny czyli Salary Floor.

Całkowite pensje drużyny liczone w celu porównania z minimalnym progiem pensji zawodników obliczane są jednak w specyficzny sposób. Do kalkulacji w tym wypadku wlicza się pensje wszystkich zawodników którzy odnieśli kontuzje kończące karierę lub ze względów medycznych nie mogą jej kontynuować (np. Chris Bosh) ale nie wlicza się Cap Holds. Dodatkowo, jeżeli zawodnik w trakcie sezonu zmienił zespół to jego wynagrodzenie jest dzielone między zespoły proporcjonalnie do czasu spędzonego w danym klubie. Tak obliczone sumaryczne pensje zawodników w dniu ostatniego w sezonie spotkania danej drużyny muszą być większe lub równe 90% Salary Cap (czyli w obecnym sezonie 89,18 mln $). Kluczowe jest to, że obliczane jest to w dniu ostatniego spotkania danej drużyny w sezonie regularnym. Do tego momentu drużyny, które płacą za mało, mogą walczyć o zwiększenie pensji.

Jeżeli tak wyliczone sumaryczne wynagrodzenia drużyny są mniejsze od minimalnego progu to drużyna musi różnice zapłacić swoim zawodnikom. Ale tak jak i wszystko w lidze i to ma swoje zasady obliczania i swoje wyjątki. Pieniądze te dzielone są więc między zawodnikami drużyny równomiernie w następujący sposób:

Zawodnik będący z drużyną przez więcej niż 41 spotkań dostaje 100% udziału
Zawodnik będący z drużyna podczas 20-40 spotkań dostaje 50% udziału
Żaden zawodnik nie może zarobić więcej niż wyliczona dla niego pensja maksymalna

Luxury Cap

Tak jak pisałem w poprzednim artykule próg od luksusu ma za zadanie trzymać drużyny w ryzach, tak aby nie powstawały super zespoły, których właściciele robią co chcą (jak widać na przykładzie GSW czy Cavs nie zawsze się to udaje). Wysokość progu Luxury wyznaczana jest przed sezonem jako 53,51% wartości BRI minus premie podzielone przez ilość zespołów w lidze. Ale żeby nie było za prosto wysokość progu od luksusu może być inna niż zakładana jeżeli w sezonie poprzednim zawodnicy w całej lidze zarobili mniej niż umowna wartość BRI (wtedy próg luksusu jest wyższy) lub więcej niż powinni (wtedy niższy). Ponownie odsyłam zainteresowanych do poczytania o escrow. W obecnym sezonie próg Luxury ustawiony jest na poziomie 119,27 mln $.

Znając wysokość progu Luxury na dany sezon należy obliczyć ile podatku (jeżeli w ogóle) dana drużyna powinna zapłacić. Oczywiście jak wszystko w NBA to też nie jest tak prosto określone. Wyliczając wysokość podatku trzeba wziąć pod uwagę dwie rzeczy:

O ile przekroczyło się próg
Czy przekroczono próg w poprzednim sezonie

Poniższa tabela (jak klikniecie to obrazek będzie większy) przedstawia to ile trzeba zapłacić podatku w przypadku poszczególnych sytuacji.

Tak jak i w poprzednim artykule dla pewności wytłumaczę tylko, że jeżeli przekroczy się próg np. o 13 mln to wartość podatku do zapłaty wylicza się następująco dla wariantu standardowego: 5mln*1,5 + 5mln*1,75 + 3mln*2,5 = 23,75 mln. To samo przekroczenie, ale przy wariancie z przekroczeniem progu też sezon wcześniej to już 36,75 mln. Poważne wydatki i każdy właściciel musi sam ustalić czy jest w stanie tyle płacić. Dla przykładu dodam, że podatki te regularnie płaciło Nets po dealu z nami, ale np. w całej swojej historii podatku tego nigdy nie zapłaciło Toronto.

Tak jak i w przypadku SalaryFloor wynagrodzenie sumaryczne drużyny w celu porównania z Luxury Cap liczone jest w dniu ostatniego meczu danej drużyny w sezonie regularnym. Ale oczywiście w celu porównania pensji z progiem od Luxury sumaryczne wynagrodzenia liczy się inaczej niż dla porównania z Luxury Floor (o trwogo…). W tym wypadku między innymi nie uwzględnia się pensji zawodników, którzy na dany dzień nie są członkami drużyny, nie uwzględnia się cap holds, wyjątków, itp.

Pieniądze płacone przez drużyny jako podatek od luksusu są rozdysponowywane w następujący sposób:

Do 50% wpływów z tego podatku jest równomiernie dzielone między drużyny, które tego podatku nie płacą.
Pozostała część rozdzielana jest przez ligę według własnego uznania.

Samo płacenie dodatkowego podatku nie jest jedyną konsekwencją przekroczenia progu Luxury dość istotne są też kolejne ograniczenia np. takie jak to, że dokonując wymiany drużyna przekraczająca próg nie może przyjąć sumarycznie większej pensji niż ją oddaje, aczkolwiek cały opis tego jak funkcjonują wymiany chciałbym przygotować w innym odcinku (najprawdopodobniej trzecim).

Apron i Hard Cap

Apron to próg finansowy ustawiony 6 mln $ powyżej Luxury Cap (w poprzednim CBA to było 4 mln $) czyli w tym sezonie wynosi 125,27 mln $. Przekroczenie progu Apron liczone jest na dany moment, ale oczywiście też ciut inaczej niż dla przekroczenia Salary Cap czy progu Luxury. Przede wszystkim Apron wylicza się przed dokonaniem jakieś wymiany, ale w wyliczeniu go uwzględnia się efekt po wymianie, a nie przed. Czyli sprawdzamy jaka będzie wyglądała sytuacja finansowa drużyny po dokonaniu ewentualnej wymiany czy innego ruchu dotyczącego sumarycznych pensji drużyny i jeżeli okaże się, że spowodowałoby to przekroczenie progu Apron to musimy stosować reguły takie jak dla drużyn, które już ten Apron przekroczyły. A więc jeżeli jakaś drużyna przekroczy próg Apron musi się ona zmierzyć z kolejnym zestawem ograniczeń, a są to:

Brak możliwości skorzystania z Bi-Annual Exception BAE (o tym poniżej)
Niższa wysokość Mid-Level Exception MLE (j.w) oraz możliwość zaproponowania umowy przy użyciu tego wyjątku na maksymalnie 3 lat
Brak możliwości pozyskania zawodnika w wymianie typu sign-and-trade (odcinek trzeci)
Inne zasady korzystania dotyczą też tzw. prowizji Gilberta Arenasa, ale o tym napiszę (jeżeli w ogóle) dopiero jak to zrozumiem:)

Jako, że próg Apron może zostać przekroczony w dowolnym momencie sezonu istnieje możliwość, że wyżej opisane ograniczenia nie miałyby zastosowania bo np. drużyna w danym sezonie skorzystała już z BAE czy pełnego MLE. Liga jednak przygotowała się i na taki scenariusz i dlatego wymyśliła tzw. hard cap. Działa to w następujący sposób: jeżeli w danym sezonie zrobiła ruch, który nie byłby dla niej dozwolony, gdyby przekraczała próg Apron to taka drużyna przez cały sezon nie ma prawa tego progu przekroczyć. Pisząc inaczej (mam nadzieję, że prościej) jeżeli drużyna użyła np. BAE to w żadnym wypadku w danym sezonie nie będzie mogła przekroczyć progu Apron.

Wyjątki

Wspomniałem o tym na początku tekstu i teraz jest chyba dobry moment żeby opisać temat wyjątków szerzej. Podstawowa zasada w dbaniu o wydatki zespołu jest taka, że zespół nie może zatrudnić zawodnika lub zrobić wymiany, która to czynność spowodowałyby wejście powyżej progu SC, chyba że skorzysta z wyjątku. I oczywiście żeby nie było za prosto mamy w CBA do wyboru różnorakie wyjątki, które są możliwe do wykorzystania w różnych sytuacjach. Poniżej opiszę wszystkie wyjątki.

1. Larry Bird Exception

Wyjątek uzyskał nazwę od Larry’ego Birda bo to właśnie z myślą o nim został utworzony. Ten wyjątek (jak i dwa kolejne) należy do całej grupy wyjątków dla weteranów (zawodników mających już doświadczenie w lidze) i pozwala drużynie na przedłużenie ponad próg SC kontraktu zawodnikowi, który na koniec minionego sezonu był jej graczem. Pełne prawa Birda (tak się nazywa sytuację gdy zawodnik spełnia wymogi tego wyjątku) nabywa gracz gdy przez trzy sezony był zawodnikiem jednej drużyny (bez względu na to na jakim kontrakcie/kontraktach). Istotne jest to, że prawa Birda zostają transferowane razem z graczem (chyba, że zawodnik jest na jednorocznej umowie i zostaje wytransferowany w połowie sezonu). Czyli jeżeli zawodnik zostaje wytransferowany to jego nowa drużyna może skorzystać z tych praw, które miał w poprzedniej drużynie. Korzystając z tego wyjątku zawodnika można przedłużyć na maksymalnie 5 lat, płacąc maksymalne możliwe w lidze wynagrodzenie przy wzroście rocznym 8%.

2. Early Bird Exception

Early Bird to słabsza forma poprzedniego wyjątku. Ma zastosowanie dla zawodników, którzy częściej zmieniali zespoły i byli w zespole 2 sezony. W porównanie do poprzedniego ten wyjątek pozwala na zaproponowanie zawodnikowi minimalnie 2 a maksymalnie 4-letniej umowy i pensji nie większej niż 175% poprzedniego wynagrodzenia (lecz nie więcej niż pensja maksymalna o czym napiszę w drugim odcinku) lub 104,5% średniej pensji w lidze (Estimated Average Salary) w poprzednim sezonie (w zależności od tego, która z tych wartości jest większa). Istotne jest jednak, że:

jeżeli zawodnik jest zastrzeżonym wolnym agentem i ma niepełne prawa Bird’a wtedy jego obecna drużyna może skorzystać z tego wyjątku, żeby wyrównać ofertę innej drużyny.
jeżeli drużyna chce zaproponować zawodnikowi jednoroczny kontrakt wtedy musi się zrzec praw Early Bird i przedłużyć zawodnika na zasadach Non-Bird (o czym poniżej).

3. Non-Bird Exception

Wyjątek ma zastosowanie dla zawodników przedłużających kontrakty z drużynami w których zakończyli sezon, gdy gracze Ci nie spełniają warunków Full lub Early Bird. Wyjątek ten pozwala na przedłużenie kontraktu zawodnika na maksymalnie 4 lata przy założeniu, że jego pensja nie może być:

Wyższa niż 120% poprzedniej pensji (nie więcej niż pensja maksymalna)
Wyższa niż 120% pensji minimalnej
Lub jeżeli jest to zastrzeżony wolny agent wynagrodzenie, które pozwoli na wyrównanie jego oferty

4. Mid-Level Exception MLE dla drużyny poniżej Apron

Wyjątek, zgodnie z opisem powyżej, może być użyty tylko, gdy drużyna jest poniżej progu Apron. Jest to moim zdaniem najistotniejszy oręż, którym może posłużyć się drużyna w walce o mocne wsparcie składu, ponieważ dostępne do zaproponowania wynagrodzenie powinno wystarczyć na zatrudnienie solidnego zawodnika. Wyjątek nie może być użyty gdy drużyna użyła MLE dla drużyn powyżej Apron lub wyjątku Room Mid-Level o których napiszę poniżej. Wyjątek ten pozwala na zatrudnienie zawodnika z pensją poniżej określonej wartości kontraktu. Dla sezonu 2017-18 jest to 8,406 mln $. W kolejnych latach wysokość wyjątku MLE będzie proporcjonalnie zwiększana o tyle procent o ile Salary Cap w danym sezonie wzrosło do SC w sezonie 2017-18.

Bardzo istotne jest to, że ten wyjątek może być dzielony między wielu zawodników. Kontrakty zaproponowane przy użyciu tego wyjątku mają maksymalnie 4 lata i roczny wzrost wynagrodzenia to 5%.

5. Mid-Level Exception MLE dla drużyny powyżej Apron

Wyjątek nie może być użyty gdy użyto Bi-Annual Exception, pełnego Mid-Level Exception lub Room Mid-Level Exception.Nie można go też użyć jeżeli zawodnik został pozyskany na zasadzie Sign-And-Trade o czym napiszę w kolejnej części.

Analogicznie do pełnego Mid-Level ten warunek ma ustaloną kwotę na 5,192 mln $ i wzrasta ona w kolejnych latach proporcjonalnie do wzrostu SC. Analogicznie też jak dla poprzedniego pełnego MLE wyjątek ten można dzielić między zawodników. Kontrakty zaproponowane przy użyciu tego wyjątku mają maksymalnie 3 lata i roczny wzrost wynagrodzenia to 5%.

6. Room Mid-Level Exception

Wyjątek, z którego Boston Celtics skorzystali w tym sezonie w celu podpisania Arona Baynesa. Może być użyty tylko gdy drużyna zejdzie poniżej SC (przez co traci prawa do obu MLE oraz Bi-Annual Exception), może być użyty nie później niż ostatniego dnia sezonu regularnego i pod warunkiem, że drużyna nie skorzystała z innych wyjątków (MLE i Bi-Annual).

Analogicznie do wyjątków Mid-Level ma on ustaloną kwotę na poziomie 4,328 mln $, która wzrasta w kolejnych latach proporcjonalnie do wzrostu SC. Analogicznie też jak dla wyjątków MLE wyjątek ten można dzielić między zawodników. Kontrakty zaproponowane przy użyciu tego wyjątku mają maksymalnie 2 lata i roczny wzrost wynagrodzenia to 5%.

7. Bi-Annual Exception

Wyjątek dostępny tylko dla drużyn poniżej progu Apron (po użyciu progu Apron nie można przekroczyć). Nie można skorzystać z tego przypadku też gdy drużyna skorzystała z Room Mid-Level lub niepełnego Mid-Level. Kluczowe jest jednak to co wskazuje też nazwa tego wyjątku – można z niego skorzystać maksymalnie raz na dwa sezony.

Analogicznie wyjątków Mid-Level ma on ustaloną kwotę na poziomie 3,29 mln $, która wzrasta w kolejnych latach proporcjonalnie do wzrostu SC. Analogicznie też jak dla wyjątków MLE wyjątek ten można dzielić między zawodników. Kontrakty zaproponowane przy użyciu tego wyjątku mają maksymalnie 2 lata i roczny wzrost wynagrodzenia to 5%.

8. RookieException

Wyjątek dostępny tylko dla podpisywania zawodników wybranych w pierwszej rundzie draftu. Drużyna może przekroczyć SC podpisując własny wybór w pierwszej rundzie draftu. Wysokość tego wyjątku uzależniona jest od numeru, z którym wybierała drużyna i dla każdego numeru wartość jest inna. O kontraktach dla pierwszoroczniaków napiszę w kolejnej części.

9. Minimum Player SalaryException

Drużyny mogą podpisać zawodników na minimalne kontrakty bez znaczenia czy przekroczyły SC. Wysokość takiego kontraktu jest uzależniona od tego ile lat dany zawodnik spędził w lidze. Maksymalna długość minimalnego kontraktu to 2 sezony, a kontrakt nie może zawierać też żadnych bonusów ani innych dodatków. Na minimalne kontrakty można podpisać dowolną ilość zawodników.

10. Disabled Player Exception

Wyjątek, który niestety jest chyba znany każdemu sympatykowi C’s. Gordon Hayward jest zawodnikiem przez kontuzje którego taki wyjątek został nam przyznany (więcej o tym można przeczytaj w artykule Timiego tutaj).

Zasady przyznawania tego wyjątku są następujące:

Jest on przyznawany przez specjalną komisję pod warunkiem, że kontuzja jaką odniósł zawodnik najprawdopodobniej wyklucza go z gry w danym sezonie
Wysokość przyznanego wyjątku jest uzależniona od pensji kontuzjowanego zawodnika. Wartość tego wyjątku to mniejsza wartość z: 50% pensji kontuzjowanego zawodnika lub wysokość pełnego MLE
Jest przyznawany tylko dla drużyny będącej ponad progiem SC
Może być przyznany nie później niż 15 stycznia
Jest tracony z końcem sezonu lub gdy zawodnik (na którego został przyznany) zostaje wytransferowany lub gdy wraca do gry
Jeżeli Liga nie przyzna drużynie tego wyjątku zespół może się ponownie o niego ubiegać w oparciu o kontuzje tego samego zawodnika dopiero po upływie 90 dni

Po przyznaniu drużyna może skorzystać (jeżeli chce) z tego wyjątku w następujący sposób:

Podpisać zawodnika będącego bez kontraktu w lidze tylko do końca sezonu
Wymienić się z inną drużyną za zawodnika będącego w ostatnim sezonu kontraktu (wliczając lata opcjonalne) zarabiającego nie więcej niż przyznany wyjątek + 100.000 $
Podnieść zawodnika będącego na tzw. waiverze (o czym w kolejnym odcinku)

11. Reinstatement Exception

Wyjątek dostępny tylko w określonej sytuacje gdy zawodnik zostaje wykluczony z ligi ze względu na wykroczenie związane z używaniem niedozwolonych substancji a następnie do ligi przywrócony. Pozwala on na podpisanie kontraktu z tym zawodnikiem na warunkach zgodnych z tymi, które miał wcześniej lub za średnie wynagrodzenie w lidze (mniejsze z tych dwóch wartości).

Poniżej przedstawiam jeszcze zestawienie warunków w postaci tabelarycznej, które może pomoże w lepszym ich zrozumieniu i rozróżnieniu (kliknięcie w tabelę ją powiększy). Tabela jak i wszystkie inne opisy dotyczące wyjątków została zaczerpnięta i przetłumaczona ze strony: http://www.cbafaq.com/salarycap.htm#Q25

I na tym pozwolę sobie ten pierwszy otwierający cykl odcinek skończyć. Jakbyście mieli jakieś pytania czy uwagi do tej części uprzejmie proszę o komentarze, choć nie gwarantuję odpowiedzi od razu (pozdrowienia z Londynu!). Jakbyście mieli pytanie i sugestie dotyczące kolejnych części też uprzejmie proszę o informację.

Aha, jako, że nie lubię posługiwać się pracą innych osób i o tym nie informować na koniec dopiszę jeszcze wykaz stron i dokumentów z których korzystałem tworząc ten artykuł:

Źródła:

Obowiązujące CBA pełna treść umowy dostępna między innymi tu: https://nbpa.com/cba/
Świetne zestawienie pytań i odpowiedzi dotyczących obowiązującego CBA po angielsku: http://www.cbafaq.com/salarycap.htm
Polskie opracowanie pytań i odpowiedzi do CBA (niestety nie pełne i tyczące się nieaktualnej wersji CBA): http://www.scnba.republika.pl/index.html
Podstrona naszego portalu o Salary Cap: http://bostonceltics.pl/salarycap/
Angielska wersja strony Wikipedii dotycząca CBA: https://en.wikipedia.org/wiki/NBA_salary_cap

[i] CBA czyli Collective Bargaining Agreement to umowa zawarta pomiędzy Ligą (właściciele zespołów i komisarz NBA) a Unią Zawodników. Umowa ta opisuje wszystkie zasady w ramach, których ma działać liga. CBA opisuje więc i kwestie finansowe, kontraktowe, tworzenia zespołów, sprawy wymian, draftu itp. Obecna umowa

[ii] Unia Zawodników – NBPA (National Basketball Players Association) – powstały w 1954 roku „związek zawodowy” graczy NBA, który w ich imieniu dba o interesy zawodników obecnych ale i byłych. Aktualny zarząd tego związku to Michele Roberts– dyrektor wykonawczy, Chris Paul – przewodniczący, LeBron James – I-wszy wiceprzewodniczący, James Jones – skarbnik oraz Carmelo Anthony, Stephen Curry, Pau Gasol, Andre Iguodala, Garrett Temple i Anthony Tolliver jako pozostali wiceprzewodniczący).

[iii] FA – FreeAgency czyli tzw. rynek zawodników będących bez kontraktu z żadnym z klubów czyli tzn. Free Agents.

[iv] Basketball Related Income (BRI) – jest to suma wszystkich wpływów finansowych do ligi, zespołów, obiektów i podmiotów, których większościowym (>50%) właścicielem jest liga lub którakolwiek z drużyn. W skład BRI wchodzą więc wpływy między innymi z biletów, praw telewizyjnych od sponsorów itp. Pełna lista dostępna jest między innymi tutaj: http://www.cbafaq.com/salarycap.htm#Q11